خلاقیت به این دلیل که کلیدِ موفقیتهای مختلف است، عنصری مهم برای شادی و سلامتی است ؛ ما اساسا تجربیات دوران کودکی را برای فرزندانمان تغییر دادهایم، به نحوی که به رشد خلاقیت آنها آسیب رسیده است.
خلاقیت به کودکان کمک میکند اعتماد به نفس بالاتر و یادگیری بهتری داشته باشند و مهارتهای اجتماعی خود را پرورش بدهند.
آدمهای خلاق انعطافپذیرترند و مشکلات را بهتر حل میکنند. این حالت به آنها امکان سازگاری بیشتری با تکنولوژیهای پیشرفته، تغییرات و در کنار آن بهره بردن از فرصتهای جدید را میدهد.
اگر به معنای تحت الفظی خلاقیت نگاه کنیم خلاقیت یعنی آفریدن یا خلق کردن. البته این معنا را مرحوم دهخدا بیان کرده است اما در فرهنگ عمید تعریف خلاقیت به بسیار آفریننده معنا شده است.
باید بدانیم که خلاقیت یک مهارت است و مثل تمام مهارتهای دیگر قابل یادگیری است و می توانیم با سعی و تلاش و ممارست آن را کسب کنیم.
✔️ما به عنوان والدین قبل از این که دنبال راهی برای افزایش خلاقیت کودکان باشیم، باید اول خلاقیت را در خودمان ایجاد کنیم.
برای داشتن کودک خلاق باید چه کارهایی انجام دهیم؟؟
نقاشی
نقاشی در کودکان یکی از مهمترین سرگرمی های دوران کودکی است. نقاشی کودکان چیزی بی محتوا یا بدون ارزش نیست. بلکه فعالیتی است که دارای ارزش محتوایی بسیار بوده و از جنبه های مختلف هنری، بالینی و آموزشی قابل توجه و بررسی است.
بهترین روش همان آزاد گذاشتن قوای تخیل کودک است. هر آن چیزی که قدرت ذهن را محدود کند، خلاقیت را نیز محدود میکند.
لازم است به خاطر داشته باشید، هرگز در نقاشی کودکان دست نبرید و آن ها را اصلاح نکنید. کودکان را به تقلید و کپی کردن تصاویر وادار نکنید. از نقاشی کودکان ایراد نگیرید و هرگز کودک را به دلیل نقاشیهایش تحقیر یا سرزنش نکنید. برای کارهای هنری کودک و نقاشیهای او ارزش قائل شوید و بخشی از دیوار اتاقش را به این امر اختصاص دهید.
موسیقی
یکی دیگر از مهمترین کارهای افزایش خلاقیت کودکان استفاده از وسایل موسیقی است.
هنگامی که کودک با سازهای اسباب بازی خود صدا تولید میکند، آواز میخواند و شاد است، در واقع در حال بروز استعدادهای ذاتی خود است. شما با تحسین و تشویق او میتوانید این ابتکارات را در ذهن او پرورش دهید.
ما میتوانیم از وسایلی که در منزل داریم مثل کاسههای فلزی و قاشقهای فلزی آنها را در اختیارش قرار دهیم تا با تولید صدا احساس خوبی داشته باشد. و یا اسباب بازیهایی را که تولید صدا میکند برایش تهیه کنیم تا استعداد موسیقیایی فرزندمان را تقویت و یا حتی در وجود او این استعداد را خلق کنیم.
فضای مناسب
منظور از فضا اول ایجاد محیطی برای رشد خلاقیت کودک ما است.
یک مکان امن و راحت برای کثیف کاری کودکان در نظر بگیرید که کودکان بتوانند در آن از هر نوع وسیلهی هنری استفاده کنند. کاغذ و مقوا، مدادشمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گِل رُس در اختیار کودک قرار دهید و اجازه بدهید همهی خلاقیتش را نشان بدهد.
یک سفره بزرگ برای آنها پهن کنیم و اجازه بدهیم با خیال راحت نقاشی بکشد یا میتوانیم گوشهای از دیوار را برای فرزندمان مقوا بزنیم و اجازه بدهیم فقط در همان محل نقاشی دیواری بکشد.
تمام کردن کارهای نیمه کاره
یکی از تمرینهای ایجاد تفکر خلاق در کودک این است که از او بخواهید چیزهای نیمه تمام را تمام کند.
برای تقویت خلاقیت کودکان قصهها را از ابتدا تا انتها نخوانید و بعد هم کتاب را ببندید.
مثلا داستانی را تا نیمه بخوانید و از کودک بخواهید برای آن یک پایان بسازد.
از کودکان بخواهید که اشیاء و امور نیمه تمام را تکمیل کنند. از کودکان تقاضا کنید تا جملات ناتمام و داستانهای نا کامل، تصاویر و نقاشیهای نیمه تمام و حتی اشیاء ناقص را کامل نمایند. برای او اسباب بازیهایی بخرید که خودش بتواند آنها را به یکدیگر متصل کند و با آنها مدلهای مختلف خلق کند.
. طبیعت گردی
طبیعت حس کنجکاوی و تحرک ذهنی را در کودکان برمیانگیزد. طبیعت به رشد خلاقیت کودکان کمک کرده و به آنها این امکان را میدهد تا از تمام حواس خود استفاده کنند. دنیای طبیعی الهام بخش کودکان برای فکر کردن و سوال کردن و ایجاد ذهن خلاق است. به کودکان خود اجازه دهید اشیا را از نزدیک لمس کرده و با آن ها ارتباط برقرار کنند.
آشپزی
آشپزی یکی از راه های تقویت خلاقیت کودکان است.
کودکان در سنین 5 تا 10 سال مشتاق و علاقهمندبه آشپزی هستند ولی به تشویق و رهبری والدین خود نیاز دارند.
اجازه بدهید مواد را با هم ترکیب کنند و یا مواد دیگری را جایگزین کرده و نتیجه را امتحان کنند. مواد اختیاری، یک ایده دیگر برای تمرین و گسترش خلاقیت است.
مزایای زیادی در آشپزی با کودکان وجود دارد. کودکان با لمس کردن، مزه کردن، احساس کردن، بوییدن و گوش دادن یاد میگیرند.
اشتباه کردن خوب است.
اگر فرزندان شما از شکست بترسند هرگز به موفقیت دست نخواهند یافت. اگر کودک شما در انجام کاری شکست خورد، با او در مورد فرصت جبران اشتباهاتش صحبت کنید. در واقع، یکی از راههای پرورش خلاقیت در کودک فرصت اشتباه کردن و جبران برای آنهاست. البته حواستان باشد که در جبران اشتباهات، تنها از او حمایت کنید و هیچ گاه خودتان اشتباه او را اصلاح نکنید.
برای پرورش خلاقیت در کودک او را تشویق کنید.
همه ما بارها و بارها از آسیب تشویقهای بیمورد و زیاده روی در این کار از روانشناسان شنیدهایم. تشویق نابجای شما میتواند تاثیر منفی روی عملکرد و تربیت او داشته باشد. اما به این معنا نیست که شما هرگز نباید کودکتان را تشویق و تمجید کنید. اتفاقا یکی از راههای افزایش خلاقیت در کودکان، تشویق و تعریفهای درست در موقعیتهای لازم است. اگر فرزندتان از عهده انجام کاری به خوبی بر آمد، او را تشویق کنید. یکی از بهترین تشویق ها، تشویق کلامی است.
کودکتان را به بازی کردن در جمع تشویق کنید.
تمایل به تنها بودن در کودکان نشانه خوبی نیست. برخی از پدر و مادرها به خاطر وسواس بیش از حد، اجازه بازی کردن فرزندان خود با بچههای همسن و سال خودشان را نمیدهند. این والدین میترسند که فرزندشان از بچههای دیگر حرکات و یا حرفهای زشت یاد بگیرند. اما حقیقت این است که این کارها مانع شکلگیری خصوصیات منفی در فرزند شما نمیشود. کودکتان باید بپذیرد که چه حرکات و حرفهایی زشت هستند و هر زمان که با آنها مواجه شد از آنها فاصله بگیرد. در واقع این موضوع نباید مانع حضور فعال کودکان در جمع بچههای دیگر شود چرا که همراه بودن با جمع باعث خلاقیت کودکان میشود.
اگر به فرزند خود علاقمند هستید…
بهتر است که هر چه زودتر نسبت به خلاقیت کودک خودتان اقدام کنید. همانطور که در بالا گفتیم، هر کاری نیازمند خلاقیت است. خب، چه بهتر میشود که این خلاقیت در راستای استعدادهای کودکتان رشد کند.
یکی از این راهها شرکت در کلاسهای نقاشی خلاقیت محور میباشد. که ما نیز در مجموعه خود، چندین دورهی خلاقیت محور برای کودکان تهیه کردهایم.
به عنوان والدین کودک در کنار تمامی وظایفی که بر عهده داریم برای داشتن فرزندان خلاق هم باید تلاش کنیم و همینطور که وسایل راحتی و خورد و خوراک فرزندمان را تهیه میکنیم باید به خلاقیت کودکانمان هم اهمیت دهیم و تلاش کنیم که فرزند خلاق تربیت کنیم.